Το ιστολόγιό μας

Ποιες είναι οι αιτίες για την βαρηκοΐα στα παιδιά; Τι γίνεται με το βρέφος που έχει κώφωση; Οι εξετάσεις και ο τρόπος αντιμετώπισης της πάθησης.

Από κ. Ελευθ.Φερεκύδη, Καθηγητή Ωτορινολαρυγγολογίας Παν/μιου Αθηνών.

Είναι γνωστό ότι η ακοή είναι από τις πιο σημαντικές λειτουργίες του οργανισμού μας. Κυρίως στα παιδιά, μαζί με την ομιλία αποτελεί το σημαντικότερο εργαλείο μάθησης. Για το λόγο αυτό δίδεται μεγάλη σημασία στην αξιολόγηση της ακουστικής λειτουργίας στη βρεφική ηλικία.

Εάν το βρέφος πάσχει από κώφωση δε θα μάθει ποτέ να μιλάει και εάν η απώλεια ακοής είναι κάποιου βαθμού θα παρουσιασθούν σοβαρά προβλήματα στην ανάπτυξη της ομιλίας και γενικότερα συμπεριφοράς και μάθησης.

Τα αίτια της παιδικής βαρηκοΐας ή κώφωσης μπορούν να ταξινομηθούν σε προγεννητικά, περιγεννετικά ή μεταγεννετικά, δηλαδή είναι αυτά τα αίτια που προκαλούν βαρηκοΐα προ του τοκετό αυτά που σχετίζονται με τον τοκετό και αυτά μετά τον τοκετό.

Αναφορικά, οι σημαντικότερες αιτίες της κώφωσης είναι η κληρονομικότητα, η ερυθρά, αν νοσήσει η μητέρα κατά την εγκυμοσύνη, ο κυτταρομεγαλοϊός, η ασυμβατότητα αίματος μητέρας παιδιού και άλλες περιπλοκές συσχετιζόμενες με προωρότητα, η ανοξία του εμβρύου σε περιπτώσεις παράτασης του τοκετού, οι κακώσεις κατά τον τοκετό, η εμφάνιση πυρηνικού ίκτερου μετά τη γέννηση του παιδιού, η χρήση ωτοτοξικών φαρμάκων, και τέλος περιπτώσεις τραυματισμών.

Σήμερα η κληρονομικότητα θεωρείται ως η σημαντικότερη αιτία κώφωσης η οποία ευθύνεται για το 50 με 60% των περιπτώσεων της νευροαισθητήριας πολύ μεγάλου βαθμού βαρηκοΐας κατά την παιδική ηλικία. Η μεγάλη διακύμανση ως προς την αιτιολογία της κληρονομικότητας της κώφωσης οφείλεται στην πολυπλοκότητα του ανθρώπινου ακουστικού μηχανισμού και στο μεγάλο αριθμό γονιδίων που εμπλέκονται στην ανάπτυξη του.

Είναι ενδιαφέρον ότι, ακόμα και σήμερα για ένα μεγάλο ποσοστό παιδιών με πρόβλημα ακοής, είναι πολύ δύσκολο να καθοριστεί με ακρίβεια ο βαθμός στον οποίο οι άλλες αιτιολογίες συμβάλλουν στη δημιουργία του πληθυσμού των κωφών.

Τα αίτια που προκαλούν βαρηκοΐα μετά τον τοκετό είναι οι διάφορες λοιμώξεις, όπως η μηνιγγίτιδα, η παρωτίτιδα, οι λοιμώξεις του μέσου ωτός με διάτρηση του τυμπάνου και η χορήγηση ωτοτοξικών φαρμάκων.

Σημαντικό είναι να τονισθεί ότι η έγκαιρη διάγνωση της βλάβης στην ακουστική λειτουργία του βρέφους είναι απαραίτητη για να γίνει εφικτή και η αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος.

Τα τελευταία χρόνια ειδικές εξετάσεις μας επιτρέπουν την έγκαιρη ανίχνευση της βαρηκοΐας ώστε έγκαιρα να ξεκινήσει η αντιμετώπιση του προβλήματος.

Εάν η βαρηκοΐα είναι μικρού, μετρίου η και μεγάλου βαθμού και οφείλεται σε βλάβη του κοχλία και γενικά του ακουστικού νεύρου τότε η χρήση ακουστικών βαρηκοΐας υποβοηθεί τον μικρό ασθενή να ανάπτυξη ομιλία. Σε περιπτώσεις που υπάρχει πρακτική κώφωση μετά από λεπτομερή ηλεκτρονικό έλεγχο του ακουστικού νεύρου επιχειρείται η τοποθέτηση κοχλιακού εμφυτεύματος ώστε τα ανωτέρα ακουστικά κέντρα να τροφοδοτούνται έγκαιρα με τα απαραίτητα ηχητικά ερεθίσματα. Με τον τρόπο αυτό το κωφό παιδί αναπτύσσεται και σταδιακά μαθαίνει την ομιλία.

Τελειώνοντας, είναι απαραίτητο να τονισθεί ότι οι γονείς τους πρώτους μήνες της ζωής και τα πρώτα χρόνια, με σχολαστικότητα θα πρέπει να παρακολουθούν την αντίδραση των παιδιών τους στα διάφορα ηχητικά ερεθίσματα και στην παραμικρή υποψία προβλήματος ακοής να απευθύνονται στους ειδικούς ιατρούς.

Πηγή: www.iatronet.gr

Η μείωση της ακοής είναι συνηθισμένη στα άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών. Σχεδόν το ένα τρίτο των ατόμων αυτής της ηλικιακής ομάδας έχουν αξιοσημείωτη έκπτωση της ακοής. Μερικοί χάνουν πολύ μικρό ποσοστό της ακοής τους και άλλοι δυσκολεύονται πολύ να ακούσουν.

Η έκπτωση της ακοής εξαιτίας της ηλικίας ονομάζεται πρεσβυακουσία (από το λατινικό presby, που σημαίνει γέρος και την ακοή).

Τυπικά η έκπτωση της ακοής αρχίζει στη μέση ηλικία και επιδεινώνεται προοδευτικά. Προσβάλλει την ακοή και στα δύο αφτιά, ειδικά στην αντίληψη των ήχων υψηλής συχνότητας. Προσβάλλει συχνότερα και σοβαρότερα τους άνδρες παρά τις γυναίκες.

Σημεία και συμπτώματα

• Προοδευτική έκπτωση της ακοής.
• Θόρυβος, όπως βουητό, κουδούνισμα, βόμβος (εμβοές).

Η πρεσβυακοΐα προκαλείται από αλλαγές στον κοχλία ή στα νεύρα που συνδέονται μ’ αυτόν. Ο κοχλίας, κοιλότητα σε σχήμα σαλιγκαριού στο έσω ους σας, έχει χιλιάδες μικροσκοπικά τριχίδια που μετατρέπουν τις ηχητικές δονήσεις σε ηλεκτρικά σήματα.

Το ακουστικό νεύρο μεταφέρει αυτά τα σήματα στον εγκέφαλο, όπου μεταφράζονται ως ήχοι. Όταν μερικά από τα τριχίδια αυτά καταστραφούν, τα σήματα δε μεταδίδονται τόσο αποτελεσματικά με συνέπεια την έκπτωση της ακοής. Αυτή η βλάβη είναι μόνιμη και δεν μπορεί να αντιστραφεί ούτε με φάρμακα ούτε με εγχείρηση.

Όπως και η βαρηκοΐα λόγω θορύβου, η βαρηκοΐα λόγω ηλικίας είναι μία μορφή νευρικής κώφωσης (νευροαισθητήρια βαρηκοΐα).

Διάγνωση

Αν πιστεύετε εσείς ή ένα μέλος της οικογενείας σας ότι η ακοή σας αδυνατίζει, επισκεφθείτε το γιατρό σας. Συχνά τα άτομα με πρόβλημα ακοής αρνούνται την ύπαρξη του προβλήματος. Μερικές φορές τα άτομα με πρεσβυακοΐα ανακαλύπτουν ότι είναι πιο δύσκολο να ακούσουν τις φωνές με υψηλή συχνότητα των γυναικών και των παιδιών παρά τις πιο μπάσες φωνές των αντρών.

Μπορεί επίσης να ανακαλύψουν ότι δυσκολεύονται περισσότερο να συζητήσουν με μία ομάδα ατόμων παρά με ένα μόνο άτομο. Η σοβαρή έκπτωση της ακοής δεν απειλεί την υγεία, αλλά μπορεί να δυσχεράνει την εργασία, να προκαλέσει απομόνωση και μειωμένη κοινωνικότητα.

Θεραπεία

Η πρεσβυακουσία δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί χειρουργικά ή φαρμακευτικά. Το ακουστικό αποτελεί τη μόνη θεραπεία. Μπορείτε επίσης να μάθετε ορισμένες χρήσιμες πρακτικές.

Αυτές είναι το διάβασμα των χειλιών, η επαφή πρόσωπο με πρόσωπο με τον ομιλητή, η μείωση των θορύβων από τον περιβάλλοντα χώρο, για παράδειγμα κλείστε την τηλεόραση ή το πλυντήριο πιάτων και τα παράθυρα, για να αποφύγετε το θόρυβο του δρόμου, και χρησιμοποιήστε στο έπακρο τις μη ηχητικές ενδείξεις, όπως τις χειρονομίες και τις εκφράσεις του προσώπου, για να βοηθηθείτε στην κατανόηση των λεγόμενων από τους συνομιλητές σας.

Πότε καταλαβαίνει ένας άνθρωπος που δεν ακούει καλά ότι έχει πρόβλημα βαρηκοΐας; Ποια είναι τα σημάδια που δείχνουν ότι υπάρχει απώλεια ακοής.

Του Ελευθέριου Φερεκύδη, Καθηγητή Ωτορινολαρυγγολογίας Παν/μιου Αθηνών

Είναι γνωστό ότι η ελαττωματική ακοή είναι σήμερα μια από τις κοινές αναπηρίες. Είναι μια κατάσταση που προκαλεί προβλήματα στην επικοινωνία και οδηγεί σε απομόνωση τον πάσχοντα. Ο βαθμός αναπηρίας της ακοής πολλών ανθρώπων είναι τόσο μικρός ώστε να μην τον αντιλαμβάνονται. Μερικοί, όμως είναι τόσο βαρήκοοι ώστε δεν μπορούν να ακούσουν την ανθρώπινη ομιλία όσο και εάν είναι ενισχυμένη.

Η απώλεια ακοής είναι ένα πολύ κοινό πρόβλημα. Περισσότερα από 500 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως αντιμετωπίζουν κάποιου βαθμού απώλεια ακοής. Καθώς τα επίπεδα θορύβου αυξάνουν παντού, ο αριθμός βαρήκοων συνεχίζει να αυξάνεται. Η παρατεταμένη έκθεση σε θόρυβο υψηλής έντασης στην εργασία και στο σπίτι έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια ακοής όλο και πιο συχνά σε μικρότερη ηλικία. Εδώ μπορούμε να προσθέσουμε και τους κινδύνους για τα νέα παιδία από τα διάφορα ηλεκτρονικά μηχανήματα αναπαραγωγής ήχου που χρησιμοποιούν όταν ακούν μουσική και μάλιστα σε πολύ μεγάλη ένταση πολλές ώρες την ημέρα. Έτσι δημιουργούνται σημαντικές βλάβες στα αυτιά τους.

Είναι γνωστό ότι η ικανότητά μας να ακούμε επηρεάζει τον τρόπο που επικοινωνούμε με τους άλλους. Για το λόγο αυτό, κοινωνικές και συναισθηματικές συνέπειες συνοδεύουν συχνά τα συμπτώματα της απώλειας ακοής. Οι άνθρωποι με βαρηκοΐα αποφεύγουν τις κοινωνικές επαφές καθώς δυσκολεύονται να αντιληφθούν τα όσα συζητούν ο συνομιλητές τους.
Για τους λόγους αυτούς καλό είναι να αναφέρουμε τα σημάδια της απώλειας της ακοής, και τις επιλογές θεραπείας.
Σημαντικό είναι να ξέρουμε ότι πολύ συχνά η απώλεια ακοής περνά απαρατήρητη, λόγω της σταδιακής εμφάνισης της. Ο βαρήκοος αντιλαμβάνεται το πρόβλημά του περίπου 3 χρόνια με τα την έναρξη του.

Πολλές φορές, πρώτη η οικογένεια ή οι φίλοι παρατηρούν ότι υπάρχει πρόβλημα ακοής πριν αυτό το γίνει αντιληπτό στο άτομο με την απώλεια ακοής. Τα άτομα με απώλεια ακοής συχνά αρχίζουν να συνειδητοποιούν πόσο έχουν χάσει την ακοή τους από τη στιγμή που ζητούν βοήθεια.

Υπάρχουν αρκετά σημάδια που μας βοηθούν να υποπτευθούμε ότι κάποιος δεν ακούει αρκετά καλά, δηλαδή έχει απώλεια ακοής τα οποία είναι τα εξής :

Το βαρήκοο άτομο νομίζει ότι όταν κουβεντιάζει οι άνθρωποι σιγομουρμουρίζουν. Ο βαρήκοος συνήθως ζητεί από τους άλλους να επαναλαμβάνουν. Με Δυσκολία παρακολουθεί τις συνομιλίες όταν το περιβάλλον είναι θορυβώδες. Δυσκολεύεται κυρίως όταν σε συζητήσεις εμπλέκονται πολλά άτομα. Υπάρχει δυσκολία στην κατανόηση παιδικών και γυναικείων φωνών. Ακούει τους ανθρώπους όταν μιλούν, αλλά δεν κατανοεί σωστά όλες τις λέξεις. Παρακολουθεί την τηλεόραση ή το ραδιόφωνο σε πιο δυνατή ένταση από το κανονικό και συνήθως σε ενοχλητική ένταση για τους άλλους. Υπάρχει δυσκολία στο να ακούσει ήχους υψηλής συχνότητας όπως πουλιά, τριζόνια και κουδούνια.

Σήμερα, στην εποχή της τεχνολογίας οι πρόοδοι της ιατρικής και κυρίως της ηλεκτρονικής συμβάλλουν αποτελεσματικά στην επιτυχή αντιμετώπιση αυτών των περιστατικών. Αυτό γίνεται με πολλούς τρόπους. Πρώτα προσδιορίζεται επακριβώς η εντόπιση της βλάβης στο ακουστικό σύστημα και μετά χρησιμοποιούνται διάφορες χειρουργικές τεχνικές και σε ανάλογες περιπτώσεις οι εγχειρήσεις αυτές συνδυάζονται με διάφορα ηλεκτρονικά εμφυτεύματα. Ο προσδιορισμός της βλάβης στο ακουστικό σύστημα παραδοσιακά γίνεται με την ακοομέτρηση.

Η νεότερη αντικειμενική μέθοδος, δηλαδή η τυμπανομετρία συμπληρωματικά βοηθά στην εντόπιση επακριβώς της θέσεως της βλάβης στην ακουστική οδό. Είναι μέθοδος που διευκολύνει τη διάκριση της βαρηκοΐας αγωγής από τη νευροαισθητήρια βαρηκοΐα και αποτελεί σημαντική εξέλιξη στη διαφοροδιαγνωστική των παθήσεων του ωτός. Περαιτέρω εξέλιξή της αποτελεί η τυμπανομετρία πολλαπλών συχνοτήτων. Με τη μέθοδο αυτή διακρίνονται αντικειμενικά οι διάφορες παθήσεις του μέσου ωτός που προκαλούν βαρηκοΐα αγωγιμότητας χωρίς να είναι απαραίτητη η ερευνητική Τυμπανοτομία. Εάν αυτό σε κάποιες περιπτώσεις δεν είναι δυνατόν, τουλάχιστο τίθεται μια ικανοποιητική προεγχειρητική πιθανή διάγνωση.

Ένας άλλος τρόπος αντιμετώπισης της βαρηκοΐας γίνεται με τη χρήση ακουστικών βαρηκοΐας. Στην περίπτωση αυτή επιλέγεται ένα ακουστικό βαρηκοΐας βάσει του ακοογράμματος. Ο ακουοπροσθετιστής εφαρμόζει το ακουστικό στο αυτί αφού φτιάξει το ανάλογο εκμαγείο. Υπάρχουν ακουστικά τα οποία είναι οπισθωτιαία, δηλαδή ο κυρίως μηχανισμός βρίσκεται πίσω από το αυτί και φυσικά είναι ορατός από τρίτους και τα Ενδοτιαία τα οποία εφαρμόζονται στον πόρο του αυτιού και ο μηχανισμός βρίσκεται μέσα στο αυτί και δεν φαίνεται από έξω.
Τελευταίως έχουν κατασκευασθεί και εμφυτευόμενα ακουστικά τα οποία όμως δεν έχουν ακόμη ευρεία εφαρμογή και αυτό διότι η τοποθέτηση γίνεται με την ανάλογο χειρουργική μέθοδο.

Πηγή: http://www.iatronet.gr